दत्तगीता तृतीयोध्यायः
श्रीदत्तगीता – तृतीयोध्यायः
श्रीगणेशाय नमः ॥
श्रीदत्त उवाच – आवाहनं नैव विसर्जनं च पुषाणि पत्राणि कथं भवंति ॥
ज्ञानानि दानावि कथं भवंति समासमं चैव शिवार्चनं च ॥१॥
नकेवलं बधं – विबंध – मुक्तो नकेवलं शुद्ध – विशुत्ध – मुक्तः ॥
नकेवलं योग – वियोग – मुक्तो सर्वैर्विमुक्तो गगनोपमोहम ॥२॥
संजायते सर्वमिदं वितथ्यं नजायते सर्वमिदं वितथ्यम् ॥
एवं विकल्पो मम नैव जातः संवित्धि निर्वाणमनोमयोहम् ॥३॥
नचाननं वापि निरंजनं वा नचांतरं वापि निरंजनं वा ॥
अंतर्बहिर्भिन्नमिदं वितथ्यं स्वरूपनिर्वाणमनोमयोगम् ॥४॥
अबोधरूपं मम नैव जातं बोधस्वरूपं मम नैव जातम् ॥
अबोध – बोधं च कथं वदामि स्वरूपनिर्वाणमनोमयोहम् ॥५॥
नधर्मंयुक्तो नच पापयुक्तो नबत्धमुक्तो न च मोक्षयुक्त : ॥
युक्तं त्वयुक्तं न च मे विभाति स्वरूपनिर्वाण . ॥६॥
परस्परं वा न म मे कदाचित् मध्यस्थभावो हि न चारिमित्रः ॥
हिताहितं चापि कथं वदामि स्वरूपनिर्वाण० ॥७॥
नौपासको नैवमुपास्यरूपं नचौपदेशो न च मे क्रिया च ॥
सिद्धिप्रसिद्धिं च कथं वदामि स्वरूपनि ) ॥८॥
नव्यापकं व्याप्यमिहास्ति किंचिन्नवाऽलयं वापि निरालयं वा ॥
अशून्यशून्यं च कथं वदामि स्वरूप० ॥९॥
नग्राह्यकं ग्राहकमेव किचिन्नकारणं वा मम नैव कार्यम् ॥
अचिंत्यं – चिंत्यं च कथं वदामि स्वरू० ॥१०॥
नकेवलं वा मम नैव भेद्यं न केवलं वा मम नैव भेदः ॥
अनागतं मित्र कथं वदामि स्वरूप० ॥११॥
नचास्ति देहो न च मे विदेहो नबुद्धिर्मनो मे न हि चेंद्रियाणि ॥
रागो विरागश्व कथं वदामि स्वरूप० ॥१२॥
उल्लेखमात्रं न हि नम्रमुच्चैरुल्लेखमात्रं न तिरोहितं च ॥
समासमं मित्र कथं वदामि स्वरूप० ॥१३॥
जितेंद्रियोहं त्यजितेंद्रियो वा नसंयमो मे नियमो हि जातः ॥
जयोऽजयो वाऽपि कथं वदामि स्वरूप० ॥१४॥
अमूर्तिमूर्तिर्न च मे कदाचिदाद्यंत – मध्यो न च मे कदाचित् ॥
चलाचलं चित्त कथं वदामि स्वरूप० ॥१५॥
मृतामृतं चापि न मे विषं च संजायते तात न कदाचिंत् ॥
अशुद्धशुद्धं च कथं वदामि स्वरूप० ॥१६॥
स्वप्न – प्रबोधो न च योगमुद्रा नक्तं दिवा वापि न मे काचचित् ॥
अतूर्य – तूर्यं च कथं वदामि स्वरूपनि० ॥१७॥
संविद्धि मां सर्वविसर्गमुक्तं ध्यानादिकं कर्म कथं करोमि ॥
माया – विमाया च कथं वदामि स्वरूप० ॥१८॥
संविद्धि मां ध्यानसमाधियुक्तं संविद्धि मां लक्ष – सलक्षयुक्तम् ॥
योगं – वियोगं च कथं वदामि स्वरूप० ॥१९॥
मूर्खोपि नाह न च पंडितोहं समौ न वार्ता न च मे कदाचित् ॥
स्त्रेहं विमोहं च कथं वदामि स्वरूपनि० ॥२०॥
पिता न माता न कुलं न जातिः संसारभूतिर्न च मे कदाचित् ॥
स्त्रेहं विमोहं च कथं वदामि स्वरूप० ॥२१॥
अस्तोदये नैव सदोदितोहं दिवा च नक्तं न च मे कथंचित् ॥
तेजो – वितेजश्व कथं वदामि स्वरूप० ॥२२॥
असंशयं विद्धि निरंतरं मां असंशयं विद्धि निरंजनं माम् ॥
असंशयं विद्धि निराकुलं मां स्वरूप० ॥२३॥
धर्माणि सर्वाणि परित्यजंति शुभाशुभं कर्म परित्यजंति ॥
ज्ञानामृतं चारु पिबंति धीराः स्वरूपनि० ॥२४॥
गोरक्ष उवाच – विंदति विंदति नहि नहि यत्र छंदोलक्षणं नहि नहि तत्र ॥
समरसमज्ञो भावितपूतः प्रभवति तत्त्वं परमवधूतः ॥२५॥
इति श्रीदत्तात्रेयगीतासूपनिषत्सारमाथेतार्थेषु निरंजनविद्यायां
श्रीदत्त – गोरक्षकसंवादे निर्वाणयोगो नाम तृतीयोध्यायः ॥३॥