दत्तगीता चतुर्थोध्यायः

श्रीदत्तगीता – चतुर्थोध्यायः

श्रीगणेशाय नमः ॥
ॐ कार इति खलु गगनसमो नपरापरसा रविसार इति ॥

अविशाल – विशालनिराकरणम् ‍ कथमक्षरबिंदुसमुच्चरणम् ‍ ॥१॥

इह ’ तत्त्वमसि ’ प्रभृतिभिः श्रुतिभिः प्रतिपादितमात्मनि तत्त्वमसि ॥

त्वमुपाधिविवर्जितसर्वसमं किमु रोदसि मानस सर्वासमम ‍ ॥२॥

अधऊर्ध्वविवर्जितसर्वसमं ककुभादिविवर्जितसर्वसमम् ‍ ॥

यदि चैकनिरंतरसर्वसमं किमुरोदसि मानस सर्व० ॥३॥

नहि कल्पितभाव – विभाव – रतिर्नहि राग – विराग – विचार – रतिः ॥

यदिसर्वविर्जित सर्वसमं किमु रोदसि मानस सर्वसमम् ‍ ॥४॥

नहिबोध – विबोधि – समाधिरिति नहि काल – विकालसमाधिरिति ॥

नहि देश – विदेशसमाधिरिति किमु रोदसि० ॥५॥

नहि कुंभनभो नहिकुंभमिति नहि जीव वपुर्नहि जीव इति ॥

नहिकारणकार्यविचार इति किमु० ॥६॥

यदिसर्वनिरंतरमोक्षपदं लघुदीर्घविचारविहीन इति ॥

नहि वर्तुळ – कोणविचारगतिः किमु० ॥७॥

इह शून्य – विशून्यविहीन इति इह शुद्ध – विशुद्धविहीन इति ॥

इह सर्व – विसर्व विहीन इति कि० ॥८॥

नहि भीतिविचित्रविचार इति न निरंतरसंधिमनस्यमिति ॥

सरिमित्रविर्जितसर्वसमं किमु रो० ॥९॥

नहि शेष – विशेषणरूप इति न चराचरभेदविभेद इति ॥

इह मोक्षनिरंतरसर्वमिति किमु० ॥१०॥

न गुणागुणपाशविबंध इति द्रुतजीवनजीवकरोमि कथम् ‍ ॥

इह शुद्ध – निरंजनसर्वसमं किमु रो० ॥११॥

इह भाव – विभावविहीनपरं इह काम – विकामविहीनपरम् ‍ ॥

इह बोधतमं खलु मोक्षसमं किमु रो० ॥१२॥

इह तत्त्वनिरंतरसर्वसमं न हि संधि – विसंधि – समागमनम् ‍ ॥

यदि सर्वविवर्जितमेव समं किमुरो० ॥१३॥

इह रूप – विरूपविहीन इति ननु भिन्न – विभिन्नविहीन इति ॥

ननु सर्व – विसर्वविहीन इति किमु रोदसि० ॥१४॥

अनिकेतकुटीपरिचारसमं इह संग – विसंगविहीनपरम् ‍ ॥

इह बोध – विबोधविहीन इति किमु रो० ॥१५॥

अविकार – विकारमसत्यमिति अविलक्ष – विलक्षमसत्यमिति ॥

इह केवलमात्मनि सत्यमिति किमु रो० ॥१६॥

इह सर्वगतः खलु जीव इति इह सर्वनिरंतरजीव इति ॥

इह केवलमात्मनि जीव इति किमु रो० ॥१७॥

अविवेकविवेकविबोध इति अविकल्प – विकल्पविबोध इति ॥

यदि चैकनिरंतरबोध इति किमु रो० ॥१८॥

यदि वर्णविवर्णविहीनसमं यदि भेद – विभेदविहीनसमम ‍ ॥

यदि कारण – कार्यविहीनसमं किमु रो० ॥१९॥

इह सर्व हि केवलसर्वचिते इह केवलनिर्मलसर्वचिते ॥

वियदादिविवर्जितसर्वचिते किमु० ॥२०॥

इति निर्मलनिश्वलसर्वगतं इति सर्वनिरंतरसर्वगतम् ‍ ॥

दिनरात्रिविवर्जितसर्वगतं किमु रो० ॥२१॥

न च बंधसमाधिसमागमनं न हि योग – वियोगसमागमनम् ‍ ॥

न च तर्क – वितर्कसमागमनं किमु रो० ॥२२॥

इह काल – विकालनिराकरणं अनुपीनकृशैकनिराकरणम् ‍ ॥

नहि केवलतत्त्वनिराकरणं किमु रो० ॥२३॥

इह देह – विदेहविहीनपरम् ‍ नहिजाग्रति – भ्रांतितृतीयपरम् ‍ ॥

अपिधान – पिधानविचारपरं किमु रो० ॥२४॥

गगनोपमशुद्ध – विशुद्धसमं इह सर्वविवर्जितसर्वसमम ‍ ॥

गतसार – विसारविकारसमं किमु रो० ॥२५॥

इइ धर्म – विधर्मविरागपरं इह वस्तु – विवस्तुविहीनपरम् ‍ ॥

इह कामविकामविरागपरं किमु रोद० ॥२६॥

गुण – दोषविवर्णितसर्वमसि सुखदुःखविवर्जिततत्त्वमसि ॥

यदि रे गगनोपमतत्त्वमसि किमु रो० ॥२७॥

बहुधा श्रुतयः प्रवदंति यतो वियदादिगतो यदि तोयसमम ‍ ॥

यदिचेद्नगनोपमतत्त्वमसि किमु रो० ॥२८॥

यदि रूपविवर्जितसर्वमिदं यदि चैकनिरंतरसर्वमिदम् ‍ ॥

यदि सर्वविवर्जितसर्वमिदं किमु रो० ॥२९॥

इह सारसमुच्चयसर्वयति कथितो निजभावविबोधपति ॥

यदि यत्कारणनहि सत्यमिति किमु रो० ॥३०॥

विंदति विंदति नहि नहि यत्र छंदोलक्षणं नहि नहि तत्र ॥

समरसमाज्ञो भावितपूतः प्रभवति तत्त्वं परमवधूतः ॥३१॥

इति श्रीदत्तगीतासूपनिषत्सारमथितार्थेषु निरंजनविद्यायां निर्वाणयोगे

श्रीदत्त – गोरक्षकसंवादे समवृद्धिद्दष्टिस्वात्मसंवित्युपदेशोनाम चतुर्थोध्यायः ॥४॥

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

error: Content is protected !!