शंकरगीता अध्याय ३ रा

शंकर गीता अध्याय ३ रा

वंदन शंकरमहाराजांस । आपल्या सर्व भक्तांस
या चरित्र – यज्ञास । करून घ्यावे सहभागी ।।१।।
महाराजांविषयी जो अज्ञ । त्याला हा चरित्र – यज्ञ ।।
करून सोडील पहा तज्ज्ञ । चरित्र – यज्ञ महती ही ।।२।।
शंकरमहाराज यज्ञरूप । भजता तराल संसारकूप ।।
भावनांचे टाकता तूप । यज्ञ होईल प्रज्वलित ।।३।।
बारसे झाले थाटात । शंकर लीला दाखवित ।।
लोक भारावून जात । बाळलीला पाहून ।।४।।
शंकराची व्यवस्था समस्त । मातापिता करी व्यवस्थीत ।।
त्याची सर्व काळजी घेत । सांभाळीत प्रेमाणे ।।५।।
उणीव त्याला भासू नये । कमी काही पडू नये ।।
त्रास त्याला वाटू नये । काळजी घेत नेहमी ।।६।।
उपासना शंकराची घरात । इकडे शंकरास सांभाळीत ।।
दिनचर्या दुहेरी चालत । चालली ऐशी शिवभक्ती ।।७।।
शिवास अभिषेक करीत । शंकरास अंघोळ घालत ।।
शिवास नैवेद्य दाखवीत । जेवू घालत शंकरा ।।८।।
इकडे शिव होई प्रसन्न । शंकर जाई आनंदून ।।
मातापिता जाती गढून । दिनचर्येत या परी ।।९।।
तेवढ्यात म्हणे शंकर । मी आता जातो दूर
आज्ञा द्यावी मज लवकर । विनंती मातापित्यास ।।१०।।
माता – पिता गहिवरले । ब्रह्मांड त्यांना आठवले ।।
ते काहीही न बोलले । तेंव्हा शंकर म्हणाला ।।११।।
आई – बाबा, दोघेही । माझी काळजी मुळीही ।।
करू नका कसलीही । लहान आता मी नसे ।।१२।।
तुमचे दु:ख जाईल । संतान जुळे होईल ।।
त्यात आनंदून जाल । सर्व व्यवस्थित होईल ।।१३।।
आपणास परवानगी देण्याची । न इच्छा मातापित्यांची ।।
शंकराने जाणून तसेची । राहिले ते घरात ।।१४।।
पुढे माता होई आनंदीत । शंकरकृपे तीज दिवस जात ।।
कडक डोहाळे लागत । मोहरून गेली ती ।।१५।।
पत्नीची अवस्था पाहून । चिमणाजी गेला हर्षून ।।
दोघे शिवोपासनेत रंगून । आनंदाने राहिले ।।१६।।
शंकर आपणा जे म्हणाले । त्याची प्रचिती आपणाला ।।
आली, वाकसिध्दी शंकराला । आहे, म्हणे चिमणाजी ।।१७।।
शंकरानी जे सांगितले । त्याचप्रमाणे घडून आले ।।
चिमणाजीस जुळे झाले । दोन पुत्र जन्मले ।।१८।।
जन्मोत्सवाचा आनंद । घरात अगदी निनादे मोद ।।
शंकराची त्याला साद । लोक चकित जाहले ।।१९।।
बारसे झाले वैभवात । लोक अंतापुरचे जमत ।।
खरे भाग्यवान चिमणाजी असत । लोक म्हणती सर्वही ।।२०।।
माता आनंदात डुंबत । चिमणाजी सुखात पोहत ।।
शंकर आपला व्यूह रचत । चिमणाजीस म्हणे तो ।।२१।।
आज्ञा द्यावी आता मजला । भाग इथला मम संपला
ईश्वरीय कार्य करण्याला । जाऊ द्यावे मज सुखे ।।२२।।
काही योगायोग असत । म्हणून तूमचा संग घडत ।।
वेगळेच माझे कार्य असत । सोडा मजला म्हणून ।।२३।।
माता – पिता गहिवरले । शंकरानी त्यांस वंदन केले ।।
आधी मातेचे चरण वंदिले । नंतर वंदन पित्यास ।।२४।।
शास्त्र सांगते सर्वांस । आधी वंदन मातेस ।।
नंतर करावे पित्यास । गूढ शास्त्रार्थ असे हा ।।२५।।
आधी पित्यास केले वंदन । नंतर मातेस केले नमन ।।
दोष येतसे यात घडून ।शास्त्रवचन असेच ।।२६।।
प्रथम पूजा करावी गुरूची । नंतर करावी देवाची ।।
आज्ञा असे ही शास्त्राची । शास्त्रवचन असेच ।।२७।।
आधी पूजा केली देवाची । नंतर केली गुरूंची ।।
निष्फलता त्या पूजेची । दोष लागे, शास्त्र हे ।।२८।।
माता – पित्यास वंदून । आज्ञा त्यांची मिळवून ।।
अंतापूर गावातून । शंकर महाराज निघाले ।।२९।।
महाराज जाता घरातून । उभयतांना वियोग होऊन ।।
ऊर आले दाटून । वियोग दु:ख ओसंडे ।।३०।।
दोघांस लागली हूरहूर । वियोग दु:खात दोघे चूर ।।
आठवणींचा मनी पूर । काळ ऐसा चालला ।।३१।।
वियोग दु:खावर जहाल । औषध रामबाण काळ ।।
निसर्गाची ही कमाल । फार मोठी असेच ।।३२।।
जसजसा काळ हो जाई । तसतसे वियोगदु:ख कमी होई ।।
पुढे तर आठवण बूजून जाई । काळ असा समर्थ ।।३३।।
जाताना अंतापूरातून । लोक त्यांचे घेती दर्शन ।।
मार्गातील झाडे वाकून । नमन करती शंकरा ।।३४।।
अंतापुरातून जाताना । सर्वांनी पाहिले महाराजांना
पुढे कोणत्याही लोकांना । दिसले नाहीत शंकर ।।३५।।
तीन पावलात त्रिभुवन । ज्यांनी टाकले व्यापून ।।
त्यांना अशक्य काय अजून । अंतराची तमा ना ।।३६।।
कोठे अंतापूर नगर । कोठे हिमालय शिखर ।।
विस्तीर्ण केवढे अंतर । त्यातून अष्टवक्र हे ।।३७।।
शक्य कसे चालत जाणे । चालत अशक्य पोचणे ।।
त्यातून हिमालय चढत जाणे । मानवास अशक्य ।।३८।।
परी शंकर महाराज । चढून गेले नगराज ।।
न चालताच अगदी सहज । हिमालयावर गेले ते ।।३९।।
निसर्ग सारा पाहिला कांही दिवस मुक्काम केला ।।
नंतर हिमालय धुंडाळला । प्रसन्न त्यांना वाटले ।।४०।।
नंतर केदारेश्वरावर जाऊन । बारा वर्षे तेथे राहून ।।
नंतर प्रयाग क्षेत्र पाहून । निवास केला त्या स्थळी ।।४१।।
गंगा नदी अध्यात्माची । यमुना नदी विज्ञानाची ।।
सरस्वती ती भक्तीची । त्रिवेणी संगम प्रयाग ।।४२।।
गंगा – यमुना सरस्वती । त्रिवेणी संगम पवित्र अती ।।
याच त्या संगमावरती । राहिले महिने पंधरा ।।४३।।
त्रिवेणी संगमावरी । राहिला जणू त्रिनेत्रधारी ।।
निवांत तेथे वास करी । स्नान तीनही नद्यांत ।।४४।।
तिन्हीही नद्या संगमात । महाराजांस स्पर्श करीत ।।
स्पर्श होता पावन होत । संगम तो सर्वही ।।४५।।
महाराज शिरता पाण्यात । तिन्ही नद्यांची धांदल उडत ।।
प्रथम स्पर्श आपणा हवा असत । तिन्ही नद्यांचे मानस ।।४६।।
महाराज एका क्षणात । तिघींनाही संतुष्ट करीत ।।
पाण्याची हालचाल जी होत । पाहण्यासारखी असेच ।।४७।।
हजारो माणसे संगमावर । स्नान करून म्हणती शंकर
कोण त्यांना ओळखणार । उभा असून शंकर ।।४८।।
तीर्थाचे तीर्थत्व वाढावे । क्षेत्रांचे क्षेत्रत्व चढावे ।।
पावित्र्याचे पावित्र्य खुलावे । म्हणून जाती सर्वत्र ।।४९।।
कोणी आपणास पाहू नये । कोणी आपणास ओळखू नये ।।
कोणास आपण कळू नये । योजना त्यांची होतीच ।।५०।।
हे नवीन गृहस्थ कोण । येथे आले कोठून ? ।।
काय येण्याचे प्रयोजन । कल्पना कोणा नसेच ।।५१।।
तीर्थक्षेत्रांना भेटी देत । अनेक देशांत हिंडत ।।
फिरले सारा भारत । गेले युरोपमध्येही ।।५२।।
सर्वत्र महाराजांचा संचार । जनमनांचा घेत समाचार ।।
करण्या लोकांचा उध्दार । योजना त्यांची होती ही ।।५३।।
महाराज विविध ठिकाणी । विख्यात विविध नावांनी ।।
लीला त्यांच्या विविध असूनी । अतर्क्य करणी तयांची ।।५४।।
सातपुडा या भागात । सुपड्याबाबा त्यांना म्हणत ।।
मध्यप्रदेशात विख्यात । ‘गौरीशंकर’ म्हणूनी ।।५५।।
देवियाबाबा म्हणून ख्यात । गुजराथ या देशात ।।
जॉनसाहेब त्यांना म्हणत । युरोपाखंडामधेच ।।५६।।
रहीमबाबा म्हणून । ओळखतात त्यांना यवन ।।
शंकरमहाराज म्हणून । महाराष्ट्रात ज्ञात ते ।।५७।।
कुंवर स्वामी समर्थ । म्हणतात खानदेशात ।।
ख्यात पाश्चात्य देशात । सेंट जॉनसन साहेब ।।५८।।
पंढरीनाथ पंढरपूरात । टोंबो म्हणत आफ्रिकेत ।।
नूरमहंमदखान अरबस्तानात । लहरीबाबा मध्यप्रांतात ।।५९।।
मद्रासकडे गुरूदेव म्हणत । अशीच विविध नावे असत ।।
प्रत्येक देशात ते राहत । सहस्त्रनामे तयांची ।।६०।।
विविध प्रकारच्या देशांत । विविध नावाने प्रख्यात
परी सर्व हे महाराजच असत । कळणार कोणा कसे ते ? ।।६१।।
परमार्थ म्हणजे काय असे । हे लोकांना कळावे तसे ।।
उध्दार होण्या वागावे कसे । म्हणून त्यांचा संचार ।।६२।।
उध्दार लोकांचा होण्यास । परमार्थ त्यांना कळण्यास ।।
भक्तिभाव अंतरी उमलण्यास । लीला करीत महाराज ।।६३।।
विविध अशा प्रसंगात । विविध चमत्कार ते करीत ।।
सन्मार्गास लोकां लावीत । लीला त्यांच्या विचित्र ।।६४।।
सर्वत्र संचार त्यांचा होत । नंतर आले महाराष्ट्रात ।।
प्रथम प्रज्ञापूर नगरात । पौर्णिमा होती त्या दिवशी ।।६५।।
अक्कलकोटस्वामींचे चरण । अगदी डोळे भरून पाहून ।।
त्यांनी साष्टांग वंदन करून । मिठी मारली चरणास ।।६६।।
दर्शन स्वामींचे घेऊन । अष्टभाव आले दाटून ।।
महाराज गेले आनंदून । अपूर्व दर्शन जाहले ।।६७।।
साष्टांग करता नमस्कार । अक्कलकोट स्वामी तुष्टले फार ।।
आनंद दोघांही हो अपार । स्वामी समर्थ प्रगटले ।।६८।।
उठवून शंकर महाराजांस । भेटले एकमेकांस ।।
दोघांचेही त्या समयास । बोलणे झाले निवांत ।।६९।।
समर्थांच्या समाधीने । ऐकिले उभयंताचे बोलणे ।।
समर्थांच्या आज्ञेने । तेथून निघाले महाराज ।।७०।।
सोडूनिया प्रज्ञापूर । गाठले त्यांनी सोलापूर ।।
आपल्या नादात असती चूर । आले दत्त चौकात ।।७१।।
त्या दत्त चौकातून । जुने दत्तमंदिरावरून ।।
शुभराय मठ देखून । महाद्वारी थांबले ।।७२।।
त्या शुभराय महाराज मठात । मठाधिपती महंत ।।
जनार्दनबुवा ते असत । भगवद्भक्त संत ते ।।७३।।
मठाच्या सभामंडपात । जनार्दनबुवा भजन करीत
भजनात अगदी रंगून जात । गात शास्त्रोक्त संगीत ।।७४।।
त्यावेळी रागदारीत । भजन त्यांचे चालले असत ।।
जनार्दनबुवा खड्या आवाजात । राग गाती शंकरा ।।७५।।
शंकरा राग शंकर ऐकत । उभे महाद्वारात ।।
उभे राहूनच ते गर्जत । अल्लख म्हणून जोराने ।।७६।।
जनार्दनबुवा भजनात । अगदी तल्लीन झाले असत ।।
त्यांच्या कानी गर्जना पडत । पाहू लागले तिकडेच ।।७७।।
त्यांना महाद्वारात । भगवान दत्तात्रेय दिसत ।।
दिव्य तेजस्वी अद्भुत । दर्शन झाले बुवांना ।।७८।।
रूप अत्यंत मनोहर । मनमोहक अति सुंदर ।।
आनंदले बुवा फार । भावावस्था प्रकटली ।।७९।।
अष्टसात्विक भाव सगळे त्या वेळी जागृत झाले ।।
मन आनंदाने मोहरले । अनुभव दिव्य घेत ते ।।८०।।
काही वेळ असाच जात । बुवा मग भानावरती येत ।।
लगेच महाद्वार ते गाठत । दिसले शंकर महाराज ।।८१।।
पाहून महाराज श्री शंकर । घातला साष्टांग नमस्कार ।।
आनंदून गेले फार । जनार्दनबूवा त्या वेळी ।।८२।।
जनार्दनबूवानी धरून हात । महाराजांस नेले मठात ।।
जमलेले लोक दर्शन घेत । भक्तिभावे आदरे ।।८३।।
बूवांनी पाहून महाराजांना । ठेवून घेतले आपल्या सदना ।।
आनंद वाटे त्यांच्या मना । महाराज येता मठात ।।८४।।
महाराज शुभराय मठात । कोणाकोणास हे कळत ।।
दर्शनासाठी लोक येत । शुभरायांच्या मठात ।।८५।।
महाराज आल्यापासून । शुभराय मठ गेला फुलून ।।
गर्दी लोकांची होऊन । लोक येती दर्शना ।।८६।।
शंकर महाराज रहात । शुभरायमहाराज मठात
बरेच दिवस मुक्काम असत । महाराजांचा मठात ।।८७।।
शंकर महाराज पहा तसे । रूप काळेसावळे असे ।।
शरीरयष्टी खुजी दिसे । अष्टावक्र बांधाच ।।८८।।
दोन्हीही डोळे टपोरे । हि-यासारखे चमकणारे ।।
मोठे, तेजस्वी ते पुरे । भव्य भालप्रदेश ।।८९।।
दाढी – मिशा भारदार । डोक्यावरती केस फार ।।
हा सर्व केशसंभार । अस्ताव्यस्त नेहमी ।।९०।।
महाराज नेहमी असत । अगदी बालभावात ।।
बालकासारखेच वागत । हातवारे तसेच ।।९१।।
महाराजांचे हासणे । निरागस, बालकाप्रमाणे ।।
महाराजांचे बोलणे । बालकासम बोबडे ।।९२।।
महाराजांचे बोल बोबडे । समजण्यास पडे मोठे कोडे ।।
नवीन माणसा न उलगडे । महाराजांचे बोल ते ।।९३।।
बोल त्यांचे ऐकू येई । परी शब्दांचा उलगडा न होई ।।
बोलणे वा-यावरती जाई । बोध न होई मुळीच ।।९४।।
चहा, सिगारेट आणि खिचडी । यांची त्यांना विशेष गोडी ।।
या वस्तूवर विशेष आवडी । महाराजांची असेच ।।९५।।
आजानुबाहू महाराज । गुडघ्याखाली अगदी सहज ।।
हात पोचत, हा करसाज । अक्कलकोटस्वामीसम ।।९६।।
दोन्ही हातांच्या बोटात । अंगठ्या महाराज घालत ।।
आठ बोटे ती चमकत । सुवर्णमुद्रांमुळेच ।।९७।।
या अंगठ्यामधली । रत्ने जी जडवलेली ।।
चमकत आसती पहा सगळी । अंगठ्यांचे वैचित्र्य ।।९८।।
महाराज वाढवीत दाढी जटा । डोक्यास जरीचा भव्य फेटा ।।
गळ्यात शोभे सुवर्णकंठा । रत्नजडित साज हा ।।९९।।
कधी पँट कधी धोतर । घालीत छाटी कधी विजार
कधी रेशमी पितांबर । कधी तर ते दिगंबर ।।१००।।
कधी सदरा घालत । कधी उपरणे पांघरत ।।
अंगावर कधी शाल घेत । कधी उघडे रहात ।।१०१।।
कधी सर्व हे वापरीत । कधी सर्व फेकून देत ।।
कधी केव्हा काय करत । नियम काही मुळी ना ।।१०२।।
कधी भरजरी पोषाखात । रत्नजडित अलंकार असत ।।
महाराज राजश्वर्यात । राजयोगी महान ।।१०३।।
कधी जात गोवा प्रांतात । कधी असत गुजराथेत ।।
कधी रहात केरळात । कधी आंध्रप्रदेशी ।।१०४।।
कधी कर्नाटकात । कधी उत्तर प्रदेशात ।।
कधी पाश्चिमात्य देशात । कधी महाराष्ट्रात ।।१०५।।
प्रवास एवढा अचाट । एवढ्या दूरचा अफाट ।।
करीत अगदी बिनबोभाट । कसा करीत गूढ हे ।।१०६।।
अंग तर वाकडे असे । चालत जाणे शक्य नसे ।।
एवढे प्रवास केले कसे ? । त्यांचे त्यांनाच ठाऊक ।।१०७।।
वंदून शंकर महाराजांस । महाराजांचे प्रवास ।।
तिसरा अध्याय हा खास । येथे झाला समाप्त ।।१०८।।

।। संतवर्य योगिराज सद्गुरू राजाधिराज
श्री शंकर महाराज की जय ।।