स्कंद पुराण

स्कन्दपुराण २

 

सनत्कुमार उवाच

प्रपद्ये देवमीशानं सर्वज्ञमपराजितम्  ।

महादेवं महात्मानं विश्वस्य जगतः पतिम्  ॥ २.१ ॥

शक्तिरप्रतिघा यस्य ऐश्वर्यं चैव सर्वशः  ।

स्वामित्वं च विभुत्वं च स्वकृतानि प्रचक्षते  ॥ २.२ ॥

तस्मै देवाय सोमाय प्रणम्य प्रयतः शुचिः  ।

पुराणाख्यानजिज्ञासोर्वक्ष्ये स्कन्दोद्भवं शुभम्  ॥ २.३ ॥

देहावतारो देवस्य रुद्रस्य परमात्मनः  ।

प्राजापत्याभिषेकश्च हरणं शिरसस्तथा  ॥ २.४ ॥

दर्शनं षट्कुलीयानां चक्रस्य च विसर्जनम्  ।

नैमिशस्योद्भवश्चैव सत्त्रस्य च समापनम्  ॥ २.५ ॥

ब्रह्मणश्चागमस्तत्र तपसश्चरणं तथा  ।

शर्वस्य दर्शनं चैव देव्याश्चैव समुद्भवः  ॥ २.६ ॥

सत्या विवादश्च तथा दक्षशापस्तथैव च  ।

मेनायां च यथोत्पत्तिर्यथा देव्याः स्वयंवरम्  ॥ २.७ ॥

देवानां वरदानं च वसिष्ठस्य च धीमतः  ।

पराशरस्य चोत्पत्तिर्व्यासस्य च महात्मनः  ॥ २.८ ॥

वसिष्ठकौशिकाभ्यां च वैरोद्भवसमापनम्  ।

वाराणस्याश्च शून्यत्वं क्षेत्रमाहात्म्यवर्णनम्  ॥ २.९ ॥

रुद्रस्य चात्र सांनिध्यं नन्दिनश्चाप्यनुग्रहः  ।

गणानां दर्शनं चैव कथनं चाप्यशेषतः  ॥ २.१० ॥

कालीव्याहरणं चैव तपश्चरणमेव च  ।

सोमनन्दिसमाख्यानं वरदानं तथैव च  ॥ २.११ ॥

गौरीत्वं पुत्रलम्भश्च देव्या उत्पत्तिरेव च  ।

कौशिक्या भूतमातृत्वं सिंहाश्च रथिनस्तथा  ॥ २.१२ ॥

गौर्याश्च निलयो विन्ध्ये विन्ध्यसूर्यसमागमः  ।

अगस्त्यस्य च माहात्म्यं वधः सुन्दनिसुन्दयोः  ॥ २.१३ ॥

निसुम्भसुम्भनिर्याणं महिषस्य वधस्तथा  ।

अभिषेकश्च कौशिक्या वरदानमथापि च  ॥ २.१४ ॥

अन्धकस्य तथोत्पत्तिः पृथिव्याश्चैव बन्धनम्  ।

हिरण्याक्षवधश्चैव हिरण्यकशिपोस्तथा  ॥ २.१५ ॥

बलिसंयमनं चैव देव्याः समय एव च  ।

देवानां गमनं चैव अग्नेर्दूतत्वमेव च  ॥ २.१६ ॥

देवानां वरदानं च शुक्रस्य च विसर्जनम्  ।

सुतस्य च तथोत्पत्तिर्देव्याश्चान्धकदर्शनम्  ॥ २.१७ ॥

शैलादिदैत्यसंमर्दो देव्याश्च शतरूपता  ।

आर्यावरप्रदानं च शैलादिस्तव एव च  ॥ २.१८ ॥

देवस्यागमनं चैव वृत्तस्य कथनं तथा  ।

पतिव्रतायाश्चाख्यानं गुरुशुश्रूषणस्य च  ॥ २.१९ ॥

आख्यानं पञ्चचूडायास्तेजसश्चाप्यधृष्यता  ।

दूतस्यागमनं चैव संवादोऽथ विसर्जनम्  ॥ २.२० ॥

अन्धकासुरसंवादो मन्दरागमनं तथा  ।

गणानामागमश्चैव संख्यानश्रवणं तथा  ॥ २.२१ ॥

निग्रहश्चान्धकस्याथ युद्धेन महता तथा  ।

शरीरार्धप्रदानं च अशोकसुतसंग्रहः  ॥ २.२२ ॥

भस्मसोमोद्भवश्चैव श्मशानवसतिस्तथा  ।

रुद्रस्य नीलकण्ठत्वं तथायतनवर्णनम्  ॥ २.२३ ॥

उत्पत्तिर्यक्षराजस्य कुबेरस्य च धीमतः  ।

निग्रहो भुजगेन्द्राणां शिखरस्य च पातनम्  ॥ २.२४ ॥

त्रैलोक्यस्य सशक्रस्य वशीकरणमेव च  ।

देवसेनाप्रदानं च सेनापत्याभिषेचनम्  ॥ २.२५ ॥

नारदस्यागमश्चैव तारकप्रेषितस्य ह  ।

वधश्च तारकस्योग्रो यात्रा भद्रवटस्य च  ॥ २.२६ ॥

महिषस्य वधश्चैव क्रौञ्चस्य च निबर्हणम्  ।

शक्तेरुद्धरणं चैव तारकस्य वधः शुभः  ॥ २.२७ ॥

देवासुरभयोत्पत्तिस्त्रैपुरं युद्धमेव च  ।

प्रह्लादविग्रहश्चैव कृतघ्नाख्यानमेव च  ।

महाभाग्यं ब्राह्मणानां विस्तरेण प्रकीर्त्यते  ॥ २.२८ ॥

एतज्ज्ञात्वा यथावद्धि कुमारानुचरो भवेत् ।

बलवान्मतिसम्पन्नः पुत्रं चाप्नोति संमतम्  ॥ २.२९ ॥

 

 

इति स्कन्दपुराणे द्वितीयोऽध्यायः

 

_

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

error: Content is protected !!