स्कंद पुराण

 

व्यास उवाच

एवं कालेन सम्प्राप्य वाराणस्यां निकेतनम्  ।

जगतः पितरौ देवौ चक्रतुः किमतः परम्  ॥ २९.१ ॥

 

सनत्कुमार उवाच

ततः स भगवान्देवो देवीं हिमवतः सुताम्  ।

उवाच देवि पश्याम उद्यानं यदि रोचते  ॥ २९.२ ॥

 

देव्युवाच

एवं भवतु देवेश यथात्थ त्वं वृषध्वज  ।

न हि मेऽन्यत्र गन्तव्यमुद्यानात्परतो हर  ॥ २९.३ ॥

 

सनत्कुमार उवाच

सह देव्या ततो व्यास वाराणस्यां वृषध्वजः  ।

देवोद्यानदिदृक्षार्थं विचचार समन्ततः  ॥ २९.४ ॥

पूर्वस्मिन्स दिशाभागे देव्या देवः पिनाकधृक् ।

उद्यानं दर्शयामास नानाकुसुमशोभितम्  ॥ २९.५ ॥

चम्पकाशोकपुंनाग प्रियङ्गूचूतसंकुलम्  ।

बिल्वार्जुनकदम्बैश्च न्यग्रोधोदुम्बरैरपि  ॥ २९.६ ॥

गन्धवद्भिश्च कुसुमैर्जातीकेसरकेतकैः  ।

रम्यैः सुरभिपुष्पैश्च षट्पदव्रातसेवितैः  ।

संयुक्तं सर्वतः श्रीमद्वनं वैभ्राजसंनिभम्  ॥ २९.७ ॥

स तदुद्यानमासाद्य देवीमाह जगत्पतिः  ।

अस्मिन्देशे पुरा देवि तिष्ठतो मम शोभने  ॥ २९.८ ॥

ऊर्ध्वं गोलोकसंस्थानां गवां वत्सैः स्वयंभुवैः  ।

पीयतीनां पयो वेगात्फेनं मूर्ध्नि समापतत् ॥ २९.९ ॥

ततो मयोर्ध्वं दृष्टास्तु गावस्ताः सोमपार्श्वगाः  ।

ततस्ताः प्रेक्षितास्तत्र मया गावस्तदाभवन्  ।

तेजसा दह्यमानास्तु नैकवर्णा भृशार्दिताः  ॥ २९.१० ॥

गावः पूर्वमिमा देवि आसन्कपिलवर्णजाः  ।

नैकवर्णास्तदाभूवन् यदा सम्प्रेक्षिता मया  ॥ २९.११ ॥

तासां शरण्यतां यात्वा ताभिर्मामेव शैलजे  ।

आश्रितः सोम आगत्य सह गोभिर्न तास्त्यजत् ॥ २९.१२ ॥

अर्दिताभिस्तदा गोभिर्ब्रह्मा मामब्रवीत्ततः  ।

प्रसादं कुरु देवेश सुरभीस्तेजसा तव  ।

न नश्यन्ति यथा सद्यस्तथा सर्वसुरार्चित  ॥ २९.१३ ॥

ततोऽहमास्थितो देवि स्थानेऽस्मिन्स्वयमेव तु  ।

गोप्रेक्षक इति ख्यातः संस्तुतः सर्वदेवतैः  ॥ २९.१४ ॥

गोप्रेक्षेश्वरमागत्य दृष्ट्वा चार्च्य च मानवः  ।

न दुर्गतिमवाप्नोति कल्मषैश्च विमुच्यते  ॥ २९.१५ ॥

ततस्ता दह्यमानास्तु प्रसन्ने सुरभीर्मयि  ।

ह्रदेऽस्मिन्पेतुरभ्येत्य शान्तास्ता विबभुस्तदा  ।

कपिलाह्रद इत्येवं तदाप्रभृति कथ्यते  ॥ २९.१६ ॥

अत्रापि स्वयमेवाहं वृषध्वज इति श्रुतः  ।

सांनिध्यं कृतवान्देवि स चायं दृश्यतां स्थितः  ॥ २९.१७ ॥

कपिलाह्रदतीर्थेऽस्मिन् स्नात्वा नान्यमना नरः   ।

वृषध्वजमिमं दृष्ट्वा सर्वयज्ञफलं लभेत् ॥ २९.१८ ॥

सलोकतां मृतश्चापि अर्चयित्वा तु मामिह  ।

लभते देहभेदे तु गणत्वं चातिदुर्लभम्  ॥ २९.१९ ॥

अस्मिन्नपि प्रदेशे तु ता गावो ब्रह्मणा स्वयम्  ।

शान्त्यर्थं सर्वलोकानां सर्वा दुग्धाः पयोमृतम्  ॥ २९.२० ॥

तासां क्षीरेण संजातं ह्रदमेतन्मनोहरम्  ।

भद्रदोहमिति ख्यातं पुण्यं देववनं शुभम्  ॥ २९.२१ ॥

सर्वैर्देवैरहं देवि अस्मिन्देशे प्रसादितः  ।

गच्छोपशममीशेति उपशान्तशिवस्ततः  ॥ २९.२२ ॥

स्थितो भूत्वाहमत्रस्थः पुण्यमस्यापि दर्शनम्  ।

दृष्ट्वैनं प्रयतो मर्त्यः स्वर्गलोकमवाप्नुयात् ॥ २९.२३ ॥

अत्राहं ब्रह्मणानीय स्थापितः परमेष्ठिना  ।

ब्रह्मणश्चापि संगृह्य विष्णुना स्थापितः पुनः  ॥ २९.२४ ॥

ब्रह्मणा स ततो विष्णुः प्रोक्तः संविग्नचेतसा  ।

मयानीतमिदं लिङ्गं कस्मात्स्थापितवानसि  ॥ २९.२५ ॥

तमुवाच पुनर्विष्णुर्ब्रह्माणं कुपिताननम्  ।

रुद्रदेवे ममात्यन्तं पुरा भक्तिर्महत्तरा  ॥ २९.२६ ॥

मयैष स्थापितस्तेन नाम्ना तव भविष्यति  ।

हिरण्यगर्भ इत्येवं ततोऽत्राहं समास्थितः  ।

दृष्ट्वैनमपि देवेशं मम लोकं व्रजेन्नरः  ॥ २९.२७ ॥

पुनश्चापि ततो ब्रह्मा मम लिङ्गमिमं शुभे  ।

स्थापयामास विधिवद्भक्त्या परमया युतः  ।

स्वर्लीनेश्वर इत्येवमत्राहं स्वयमास्थितः  ॥ २९.२८ ॥

स्वस्मिन्परतरे लीनः प्रधाने मम कारणे  ।

तस्मात्स्वर्लीन इत्येवं गुह्यं क्षेत्रं मम स्मृतम्  ॥ २९.२९ ॥

प्राणानिह नरस्त्यक्त्वा न पुनर्जायते क्वचित् ।

आनन्त्या सा गतिस्तस्य योगिनां चैव सा स्मृता  ॥ २९.३० ॥

अस्मिन्नपि मया देशे दैत्यो देवतकण्टकः  ।

व्याघ्ररूपं समास्थाय निहतो दर्पितो बली  ॥ २९.३१ ॥

व्याघ्रेश्वरस्ततः ख्यातो नित्यमत्राहमास्थितः  ।

न पुनर्दुर्गतिं याति दृष्ट्वैनममरेश्वरम्  ॥ २९.३२ ॥

उत्पलो विदलश्चैव यौ दैत्यौ ब्रह्मणा पुरा  ।

स्त्रीवध्यौ दर्पितौ सृष्टौ त्वयैव निहतौ शुभे  ।

सावज्ञं गेन्दुकेनात्र तस्येदं चिह्नमास्थितम्  ॥ २९.३३ ॥

आदावत्राहमागत्य आस्थितो गणपैः सह  ।

ज्येष्ठं स्थानमिदं तस्मादेतन्मे पुण्यदर्शनम्  ॥ २९.३४ ॥

दृष्ट्वेमं मम लिङ्गं तु ज्येष्ठस्थानसमाश्रितम्  ।

न शोचति पुनर्मर्त्यः संसिद्धो मृत्युजन्मनी  ॥ २९.३५ ॥

समन्ताद्देवतैः सर्वैर्लिङ्गानि स्थापितानि ह  ।

दृष्ट्वा तु नियतो मर्त्यो देहभेदे गणो भवेत् ॥ २९.३६ ॥

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

error: Content is protected !!