स्कंद पुराण

स्कन्द पुराण ७

 

वायुरुवाच

ब्रह्मलोकं समासाद्य भगवान्सर्वलोकपः  ।

भैक्ष्यं भैक्ष्यमिति प्रोच्य द्वारे समवतिष्ठत  ॥ ७.१ ॥

तं दृष्ट्वा विकृतं ब्रह्मा कपालकरभूषणम्  ।

ज्ञात्वा योगेन महता तुष्टाव भुवनेश्वरम्  ॥ ७.२ ॥

तस्य तुष्टस्तदा देवो वरदोऽस्मीत्यभाषत  ।

वृणीष्व वरमव्यग्रो यस्ते मनसि वर्तते  ॥ ७.३ ॥

 

ब्रह्मोवाच

इच्छामि देवदेवेश त्वया चिह्नमिदं कृतम्  ।

येन चिह्नेन लोकोऽयं चिह्नितः स्याज्जगत्पते  ॥ ७.४ ॥

तस्य तद्वचनं श्रुत्वा भगवान्वदतां वरः  ।

सर्वश्रुतिमयं ब्रह्म ओमिति व्याजहार ह  ॥ ७.५ ॥

शम्भोर्व्याहारमात्रेण वागियं दिव्यरूपिणी  ।

निःसृता वदनाद्देवी प्रह्वा समवतिष्ठत  ॥ ७.६ ॥

तामुवाच तदा देवो वाचा संजीवयन्निव  ।

यस्मात्त्वमक्षरो भूत्वा मम वाचो विनिःसृता  ।

सर्वविद्याधिदेवी त्वं तस्माद्देवि भविष्यसि  ॥ ७.७ ॥

यस्माद्ब्रह्मसरश्चेदं मुखं मम समाश्रिता  ।

तस्मात्सरस्वतीत्येव लोके ख्यातिं गमिष्यसि  ॥ ७.८ ॥

इमं लोकं वराम्भोभिः पावयित्वा च सुप्रभे  ।

सर्वांल्लोकांस्तारयित्री पुनस्त्वं नात्र संशयः  ॥ ७.९ ॥

यज्ञभागं च देवास्ते दास्यन्ति सपितामहाः  ।

पुण्या च सर्वसरितां भविष्यसि न संशयः  ॥ ७.१० ॥

ततः सा समनुज्ञाता शंकरेण विभाविनी  ।

चक्रे ब्रह्मसरः पुण्यं ब्रह्मलोकेऽतिपावनम्  ॥ ७.११ ॥

तोयामृतसुसम्पूर्णं स्वर्णपद्मोपशोभितम्  ।

नानापक्षिगणाकीर्णं मीनसंक्षोभितोदकम्  ।

ततो विनिःसृता भूयः सेमं लोकमपावयत् ॥ ७.१२ ॥

तं गृहीत्वा महादेवः कपालममितौजसम्  ।

इमं लोकमनुप्राप्य देशे श्रेष्ठेऽवतिष्ठत  ॥ ७.१३ ॥

तत्र तच्च महद्दिव्यं कपालं देवताधिपः  ।

स्थापयामास दीप्तार्चिर्गणानामग्रतः प्रभुः  ॥ ७.१४ ॥

तत्स्थापितमथो दृष्ट्वा गणाः सर्वे महात्मनः  ।

अनदन्सुमहानादं नादयन्तो दिशो दश  ।

क्षुब्धार्णवाशनिप्रख्यं नभो येन व्यशीर्यत  ॥ ७.१५ ॥

तेन शब्देन घोरेण असुरो देवकण्टकः  ।

हालाहल इति ख्यातस्तं देशं सोऽभ्यगच्छत  ॥ ७.१६ ॥

अमृष्यमाणः क्रोधान्धो दुरात्मा यज्ञनाशकः  ।

ब्रह्मदत्तवरश्चैव अवध्यः सर्वजन्तुभिः  ।

महिषश्छन्नरूपाणामसुराणां शतैर्वृतः  ॥ ७.१७ ॥

तमापतन्तं सक्रोधं महिषं देवकण्टकम्  ।

सम्प्रेक्ष्याह गणाध्यक्षो गणान्सर्वान्पिनाकिनः  ॥ ७.१८ ॥

दैत्योऽयं गणपा दुष्टस्त्रैलोक्यसुरकण्टकः  ।

आयाति त्वरितो यूयं तस्मादेनं निहन्यथ  ॥ ७.१९ ॥

ततस्ते गणपाः सर्वे समायान्तं सुरद्विषम्  ।

भित्त्वा शूलेन संक्रुद्धा विगतासुं च चक्रिरे  ॥ ७.२० ॥

हते तस्मिंस्तदा देवो दिशः सर्वा अवैक्षत  ।

ताभ्यः पिशाचा वृत्तास्याः पिशाच्यश्च महाबलाः  ।

अभ्यगच्छन्त देवेशं ताभ्यस्तं विनिवेदयत् ॥ ७.२१ ॥

स ताभिरुपयुक्तश्च विनियुक्तश्च सर्वशः  ।

तमेव चाप्यथावासं देवादिष्टं प्रपेदिरे  ॥ ७.२२ ॥

भक्षयन्ति स्म महिषं मित्वा मित्वा यतस्तु ताः  ।

कपालमातरः प्रोक्तास्तस्माद्देवेन धीमता  ॥ ७.२३ ॥

कपालं स्थापितं यस्मात्तस्मिन्देशे पिनाकिना  ।

महाकपालं तत्तस्मात्त्रिषु लोकेषु गद्यते  ॥ ७.२४ ॥

स्थापितस्य कपालस्य यथोक्तमभवत्तदा  ।

ख्यातं शिवतडागं तत्सर्वपापप्रमोचनम्  ॥ ७.२५ ॥

आगत्याथ ततो ब्रह्मा देवतानां गणैर्वृतः  ।

कपर्दिनमुपामन्त्र्य तं देशं सोऽन्वगृह्णत  ॥ ७.२६ ॥

अर्धयोजनविस्तीर्णं क्षेत्रमेतत्समन्ततः  ।

भविष्यति न संदेहः सिद्धक्षेत्रं महात्मनः  ॥ ७.२७ ॥

श्मेति हि प्रोच्यते पापं क्षयं शानं विदुर्बुधाः  ।

ध्यानेन नियमैश्चैव श्मशानं तेन संज्ञितम्  ।

गुह्यं देवातिदेवस्य परं प्रियमनुत्तमम्  ॥ ७.२८ ॥

एवं तत्र नरः पापं सर्वमेव प्रहास्यति  ।

त्रिरात्रोपोषितश्चैव अर्चयित्वा वृषध्वजम्  ।

राजसूयाश्वमेधाभ्यां फलं यत्तदवाप्स्यति  ॥ ७.२९ ॥

यश्च प्राणान्प्रियांस्तत्र परित्यक्ष्यति मानवः  ।

स गुह्यगणदेवानां समतां समवाप्स्यति  ॥ ७.३० ॥

 

वायुरुवाच

ततः स तत्र संस्थाप्य देवस्यार्चाद्वयं शुभम्  ।

शूलेश्वरं महाकायं रुद्रस्यायतनं शुभम्  ॥ ७.३१ ॥

तत्राभिगमनादेव कृत्वा पापस्य संक्षयम्  ।

रुद्रलोकमवाप्नोति स प्राहैवं पितामहः  ॥ ७.३२ ॥

यत्र चापि शिरस्तस्य चिच्छेद भुवनेश्वरः  ।

कश्मीरः सोऽभवन्नाम्ना देशः पुण्यतमः सदा  ॥ ७.३३ ॥

ततो देवः सह गणै रूपं विकृतमास्थितः  ।

पश्यतां सर्वदेवानामन्तर्धानमगात्प्रभुः  ॥ ७.३४ ॥

गते च देवनाथेऽथ कपालस्थानमव्ययम्  ।

सर्वतीर्थाभिषेकस्य फलेन समयोजयत् ॥ ७.३५ ॥

तदद्यापि महद्दिव्यं सरस्तत्र प्रदृश्यते  ।

महाकपालं विप्रेन्द्राः स्वर्गास्तत्राक्षयाः स्मृताः  ॥ ७.३६ ॥

इदं शुभं दिव्यमधर्मनाशनं महाफलं सेन्द्रसुरासुरार्चितम्  ।

महाकपालं प्रकृतोपदर्शनं सुरेशलोकादिविगाहने हितम्  ॥ ७.३७ ॥

तपोधनैः सिद्धगणैश्च संस्तुतं दिविष्ठतुल्यद्विजराजमण्डले  ।

पठेन्नरो यः शृणुयाच्च सर्वदा त्रिपिष्टपं गच्छति सोऽभिनन्दितः  ॥ ७.३८ ॥

 

 

इति स्कन्दपुराणे सप्तमोऽध्यायः

 

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

error: Content is protected !!